Een product van het Belgische literair systeem

Na 1830 ontstond er in de jonge natiestaat België een tweetalig literair systeem. Dit vormt een onderdeel van een homogene Belgische nationale cultuur die op symbolische wijze de nieuwe onafhankelijke entiteit moest legitimeren. Zowel historici als kunstschilders droegen hun steentje bij. Literatoren deden dat door in de beide landstalen te werken aan één symbiotische nationale literatuur.

Dit cultuurnationalisme was sterk historisch gericht: om het nieuwe België de nodige adelbrieven te bezorgen werd vooral de roemrijke voorgeschiedenis ervan verbeeld. Dit verklaart ook waarom na 1830 zowel Franstalige als Nederlandstalige historische romans verschenen, bijvoorbeeld van Henri Moke, Jules de Saint-Genois, Jean-Baptiste Coomans én van Hendrik Conscience, August Snieders en Jan A. De Laet.

Aan Franstalige zijde fungeerde ook Felix Bogaerts (1805-1851), Brusselaar, maar vooral werkzaam in Antwerpen als atheneumleraar, historicus, romanschrijver en dichter. Typisch voor het tweetalige Belgische literaire systeem van de eerste decennia na 1830 is de productie door auteurs in de twee landstalen én de vertalingen. Bij Bogaerts is dit ook het geval. Zijn Franstalig werk verscheen vlug in het Nederlands, zoals zijn Pensées et Maximes (1837) en zijn eerste historische roman El Maestro del Campo (1839). Zijn tweede historische roman, Lord Strafford (Brussel: Jamar & Hen, 1843) verhaalt het lot van de Engelse graaf en staatsman Thomas W. Strafford (1593-1641), die door zijn ongelukkige politiek als afgevaardigde van de Engelse koning in Ierland werd veroordeeld en onthoofd. Het boekwerk werd fraai geïllustreerd, twaalf platen buiten tekst op chine, met tekeningen door Bogaerts Antwerpse vriend Nicaise De Keyser en houtgravures door Henry Brown. De druk werd verzorgd door Joseph-Ernest Buschmann (1814-1853), een Luxemburger die zich na studies in Parijs als leraar in Antwerpen vestigde en er in 1842 startte met een eigen drukkerij-uitgeverij. Hij was een groot voorstander van een zelfstandige Belgische literatuur, geïnspireerd door de Germaanse cultuur. Met typografisch verzorgde Nederlandstalige uitgaven (onder andere van Conscience, tot 1850) breidde hij ook het publiek van de Vlaamse literatuur uit. Lord Strafford munt niet zozeer uit door de tekeningen van De Keyser als wel door de typografie van Buschmann.

In 1846 drukte  Buschmann de roman in Nederlandse vertaling, met dezelfde illustraties, op licht karton. De vertaling is van de hand van Jozef Colveniers, schuilnaam van de Vlaamse auteur Jan Alfried De Laet (1815-1891). De Laet, afkomstig uit een bemiddeld Antwerps milieu, chirurgijn, journalist en politicus, was in zijn jeugdjaren een bekende figuur in de romantische kunstenaarskringen in Antwerpen en Brussel. Hij publiceerde overigens zelf een historische roman, Het Huis van Wesenbeke (1842), die helemaal in de sfeer baadt van de Franse romantiek.